سفارش تبلیغ
صبا ویژن
دشمن ترینِ مردم نزد خداوند ـ عزّوجلّ ـ، کسی است که به ناحق، پشت مسلمانی را برهنه کند [و بر آن تازیانه زند] و کسی است که به ناحق، کسی را که وی را نزده است، بزند یا آن را که قتلی مرتکب نشده است را بکشد . [رسول خدا صلی الله علیه و آله]
 

 

 

علوم قرآنی Quranic Sciences

   در اهمیت‏شناخت اسباب نزول یا شان نزول باید گفت:همان گونه که مى‏دانیم‏قرآن،تدریجى و در مناسبت‏هاى مختلف نازل شده است.بر حسب اقتضا اگرحادثه‏اى پیش مى‏آمد یا مسلمانان دچار مشکلى مى‏شدند،یک یا چند آیه و احیانایک سوره براى رفع مشکل نازل مى‏گردید.پر واضح است که آیات نازل شده در هرمناسبتى،به همان حادثه و مناسبت نظر دارد.پس اگر ابهام یا اشکالى در لفظ یامعناى آیه پدید آید،با شناخت آن حادثه یا پیش آمد،رفع اشکال مى‏کرد.در نتیجه‏براى دانستن معنا و تفسیر کامل هر آیه، باید به اسباب نزول یا شان نزول آن رجوع کرد تا کاملاموضوع روشن شود. بیش تر مفسرین فرقى میان این دوقایل نشده اند و هر مـنـاسـبـتـى را کـه ایجاب کرده است آیه یا آیه هایى نازل شود, گاه سبب نزول و گاه شان نزول گفته اند در صورتى که میان این دو عبارت فرق است , ازاین جهت که شان نزول اعم از سبب نزول اسـت هرگاه به مناسبت جریانى درباره شخص و یا حادثه اى , خواه در گذشته یا حال یا آینده و یا دربـاره فـرض احـکـام , آیه یاآیاتى نازل شود همه این موارد را شان نزول آن آیات مى گویند, مثلا مـى گـویـنـد کـه فـلان آیـه درباره عصمت انبیا یا عصمت ملائکه یا حضرت ابراهیم یا نوح یا آدم نازل شده است که تمامى این ها را شان نزول آیه مى گویند اما سبب نزول , حادثه یاپیش آمدى است کـه مـتـعـاقـب آن , آیـه یا آیاتى نازل شده باشد و به عبارت دیگر آن پیش آمد باعث و موجب نزول گردیده باشد

پس شان نزول یا اسباب نزول مى‏تواند قرینه‏اى باشند تا دلالت آیه را تکمیل‏کنند و بدون آن،دلالت آیه ناقص مى‏ماند
 مثلا در مورد آیه ان الصفا و المروة من‏شعائر الله فمن حج البیت او اعتمر فلا جناح علیه ان یطوف بهما... اشکال شده است که‏سعى میان
  دو کوه صفا و مروه در حج و عمره از ارکان است،چرا به لفظ‏«لا جناح‏»  تعبیر شده است؟
معناى ظاهرى آیه چنین است:گناهى نیست که میان آن دو کوه سعى نمایید.این‏عبارت جواز را مى‏رساند نه وجوب را.ولى با مراجعه به شان نزول آیه روشن‏مى‏شود که این عبارت براى
  رفع توهم گناه آمده است،زیرا پس از صلح حدیبیه درسال ششم هجرى مقرر شد که پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و صحابه سال بعد
 براى انجام مراسم‏عمره به مکه مشرف شوند و در این قرار داد چنین آمده بود که به مدت سه روزمشرکان بت‏هاى خود را از اطراف بیت و هم چنین از روى کوه صفا و مروه بردارند تامسلمانان آزادانه مراسم طواف و سعى را انجام دهند.پس از گذشت‏سه روز بت‏هابرگردانده شد.برخى از مسلمانان به عللى هنوز مراسم سعى را انجام نداده بودند وبا بازگرداندن بت‏ها،چنین گمان بردند که با وجود بت‏ها،سعى میان صفا و مروه‏گناه است.آیه مذکور نازل شد تا مسلمانان از سعى خوددارى نکنند،زیرا اساساسعى از شعائر الهى است و وجود بت‏ها امر عارضى است و به آن زیان‏نمى‏رساند. لذا مفهوم این آیه با مراجعه به شان نزول کاملا واضح و روشن مى‏شودو مساله جواز یا وجوب سعى در کار نیست،بلکه صرفا«دفع توهم منع‏»است. یعنى با وجود بت‏ها منعى از انجام سعى نیست.

پس شناخت اسباب نزول یاشأن نزول نقش‏اساسى در فهم و پى‏بردن به معانى بسیارى از آیات ایفا مى‏کنند  .

 





  • کلمات کلیدی :

  • ::: دوشنبه 86/6/26 ::: ساعت 1:32 عصر :::   توسط شهرمجازی قرآن کریم 
    نظرات شما: نظر